-
1 облечь
I сов.1) ( кого во что), уст. ( одеть) кидерү, киендерү2) перен. ( кого-что чем) чолгап алу; әверелдерү3) перен. ( что во что) әйтеп бирү, белдерү4) перен. ( кого-что чем) бирү, тапшыруII сов.1) ( что) каплау, каплап (чолгап, камап) алу -
2 обуять
сов.; уст.( кого-что) биләп алу, чолгап алу,... тәэсиренә бирелү -
3 овладеть
сов.1) ( кем-чем) (захватить) алу, басып алу, биләү, ия булу, кулга төшерү2) перен. ( кем-чем) (подчинить себе) буйсындыру, үзенә карату; кулга алу3) перен. ( кем) биләп алу, чолгап алу, басу4) перен. ( чем) үзләштерү, өйрәнү• -
4 охватить
-
5 разобрать
сов.1) ( что) сүтү, сүтеп кую, сүтеп алу2) ( кого-что) алу, алып бетерү3) ( что) (раскупить) сатып алу, сатып алып бетерү4) ( что) (привести в порядок) тәртипкә китерү, тәртипкә салу, рәтләү, рәткә салу5) перен. (что) (дать оценку, исследовать) тикшерү, тикшереп ачыклауразобрать предложение грам. — җөмлә тикшерү
6) перен. ( что) (распознать) тану, белү, аеру, аңлау, төшенү7) разг. (кого) (о сильном чувстве, желании) чолгап алу; уяну, туу -
6 нахлынуть
сов.1) ыргылып (ургылып) килеп бәрелү, ишерелеп килеп менүнахлынула волна — дулкын ургылып килеп [ярга] бәрелде
2) ябырылу, ябырылып килеп тулу3) перен. чолгап алу -
7 объять
-
8 переполнить
-
9 накатить
сов.1) (что, чего) (прикатить) (берникадәр) тәгәрәтеп китереп кую; тәгәрәтеп кертү (кертеп кую)2) ( что) тәгәрәтеп мендерү (мендереп кую)3) перен.; прост. ( на кого-что) кинәт каплап алу, чолгап алу, басу, басып алу -
10 опоясать
сов.1) ( кого-что) билгә тагу, билгә буу2) перен. ( что) (окружить собой) әйләндереп алу, уратып алу; чолгап алу -
11 внимание
-
12 обступить
сов.( кого-что) (окружить) сару, урап алу, сырып (чолгап) алу -
13 пожирать
-
14 воцариться
-
15 осада
жкамау, чолгау, камап (чолгап) алу; камалыш, чолганыш -
16 осадить
I сов.1) ( что) (подвергнуть осаде) камау, чолгау, камап (чолгап) алу2) перен.; разг. ( кого чем) (обременить просьбами) тәңкәгә тию, йөдәтү, йөдәтеп бетерүII сов.( что) (заставить осесть) тондыру, төпкә утыртуIII сов.1) ( кого-что) (остановить) кинәт туктату; чигендерү, артка чигендерү2) перен.; разг. (кого) (дать отпор кому-л.) отпор бирү, башына сугу -
17 прилить
сов.1) ( притечь - о жидкости) агып килеп (барып) җитү; ( о крови) килү ( башка); йөгерү ( биткә)2) перен. ( внезапно возникнуть - о чувствах) кабару, арту; тулу; чолгап алу -
18 прихлынуть
сов.1) ( стремительно притечь) шаулап агып килү, татып килү, ташкын булып килү, килеп бәрелү; ( о крови) [кан] күтәрелү2) перен. агылу, агылып килү, ябырылып килү3) перен. (о чувствах, мыслях и т. п.) чолгап алу; басу; искә төшү -
19 распростереть
-
20 обложить
- 1
- 2
См. также в других словарях:
әйләндерү — 1. Нәр. б. үз күчәре тирәсендә хәрәкәткә китерү. Кемне яки нәрсәне төрле яки бору, боргалау 2. Кемне яки нәрсәне бер яктан икенче якка бору, башка якка каратып кую. Нәр. б. астын өскә каратып кую, астын өскә чыгару, түнтәрү 3. Әйбернең сул ягын… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ихата — Йортны, корылмаларны әйләндереп алган киртә, читән яки койма 2. Киртә, койма яки читән белән әйләндереп алынган урын; ишегалды. ИХАТА ИТҮ (КЫЛУ) – 1. Ишегалдын киртәләп корылма белән әйләндереп алу 2. Чолгап алу, ихата хасил итү … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сарылу — 1. (Сару) 2. Үрмәле үсемлек һ. б. ш. тур. : берәр нәрсәгә чорналу, уралу. Чорналып иярү, ишле булып ябышу (үлән, аның орлыгы һ. б. тур.). Елан һ. б. ш. тур. : берәр нәрсәне гәүдәсе белән чорнап алу. Берәр нәрсә янына якын ук килү, елышып сыенып… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
урату — 1. Урау (1 5) 2. Урап, чолгап алу, берәр кеше яки нәрсә тирәсендә күпләп җыелу, туплану 3. к. Урау (4,5) 4. Нәрсәнең дә булса тирәсенә берәр нәрсә тору; тирәләп, әйләндереп алу бакчаны койма белән урату 5. рәв. УРАТЫП – Әйләнеп, әйләнеч юл белән… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
биләү — I. ф. 1. Нәрсәгә дә булса (мәс. җиргә, мөлкәткә) ия булу 2. күч. Үзеңә җәлеп итү, буйсындыру, чолгап алу (уйлар, хисләр һ. б. ш. тур.) 3. Нин. б. урынга урнашу, шул урынга ия булу. Билгеле бер территорияне алып тору, каплау. БИЛӘҮЛЕ ПАР –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
коршаулау — ф. Нәрсә белән дә булса тирәләп, әйләндереп, чолгап алу … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
күмү — (КҮМЕЛҮ) – 1. Җиргә чокыр казып, шуңа нәр. б. салып, өстеннән туфрак белән каплау. Җир, туфрак астында калдыру 2. Үлгән кешенең гәүдәсен җирләү 3. Үсемлек тирәсендәге туфракны йомшартып, сабак тирәсенә өю 4. Каплап, басып китү (су, кар, яшеллек һ … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
сыру — (СЫРЫЛУ) – I. 1. Ике кат тукыманы (мәс. эчлек белән астарны) араларына мамык һ. б. салып буй буй эзләр ясап яки шакмаклы итеп тегү; кием, юрган кебек әйберләрне шул рәв. эшләү. Ике яки берничә катлаган материалны тыгызлык, ныклык өчен еш ара… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чолгавыч — иск. Кайбер аяк киемнәре (мәс. итек) эченнән аякка урау өчен тукыма кисәге аяк чуы. II. ЧОЛГАУ – ф. 1. Берәр нәрсә (чүпрәк, тукыма һ. б. белән урау, чорнау, төрү 2. Берәр кеше яки нәрсә тирәсенә килеп туплану, аны әйләндереп алу 3. Берәр нәрсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
чу — иск. Кайбер аяк киемнәре (мәс. итек) эченнән аякка урау өчен тукыма кисәге аяк чуы. II. ЧОЛГАУ – ф. 1. Берәр нәрсә (чүпрәк, тукыма һ. б. белән урау, чорнау, төрү 2. Берәр кеше яки нәрсә тирәсенә килеп туплану, аны әйләндереп алу 3. Берәр нәрсә… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
йоту — 1. Тел һәм йоткылык мускулларының хәрәкәте белән азык, эчемлек һ. б. үңәч аша үткәрү 2. Үзенә алу, сеңдерү. күч. Бик тырышып, мавыгып өйрәнү, үзләштерү тур. 3. Үз эченә суыру, батыру. күч. Нәр. б. эченә кереп юкка чыгу, икенче бер хәлгә килү тур … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге